Konservatif Diş Tedavisi

Diş çürüklerinin temizlenmesi ve oluşan boşluğun (kavite) yapay bir dolgu malzemesi ile doldurulmasıdır.

Diş çürüğü günümüzde birden fazla sebebe bağlı olarak diş dokularında oluşan bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.

Diş Çürüğünün Etkenleri

• Bakteri plağı
• Beslenme alışkanlığı; asitli ve şekerden zengin gıdaların aşırı tüketimi
• Fırçalama alışkanlığı; diş çürüğünü engellemek için günde 2-3 defa dişler fırçalanmalıdır. Özellikle gece yatmadan önceki fırçalama çok önemlidir çünkü gece ağızda kalan yemek artıkları asidik ortam oluşumunu ve dolayısıyla çürük oluşumunu arttırır.
• Dişlerin sıralanışı; diş sıralanışı olması gerekenden daha sık ise (çapraşıklık varsa), diş aralarına fırça veya diş ipinin girememesi ve bu alanların temizlenememesine bağlı olarak diş çürüğünün meydana gelmesi kolaylaşır.
• Tükrük yapısı; tükrük dişleri yıkayan ve kimyasal yapısındaki maddeler nedeniyle dişleri çürümeye karşı koruyan bir ağız sıvısıdır. Bazı sistemik hastalıklarda diabet (şeker hastalığı) gibi ve gece ağız solunumu olan kişilerde tükürük azalır. Tükrüğün yıkayıcı özelliğinden yoksun kalan dişlerde çürük oluşumu artabilir.

Diş çürükleri dişin çiğneme yüzeyinde, dişlerin birbirine temas eden ara yüzlerinde veya dişlerin boyun bölgelerinde oluşabilir. Gözle görülebilen yüzeylerde oluşan kahverengilik veya oyukların tespit edilmesi kolaydır. Fakat bu belirtileri oluşturmamış çürüklerde röntgen teşhisi de gereklidir.

Dişin mine dokusunda başlayan çürüme tedavi edilmediğinde dentin dokusuna ilerler. Dentin, mineye göre daha kolay çözünen bir yapıdır ve bu nedenle çürük ilerlemesi hızlıdır. Dentin dokusuna erişmiş bir çürükte hastada bir etken sonucu çıkan sıcak, soğuk, ekşi, tatlı hassasiyeti olabilir. Bu ağrı etken ortadan kalktığında geçer.

Konservatif Diş Tedavisi

Diş hekimliğinde konservatif tedavi, diş hekiminin çürük oluşmasını engelleme çabalarından başlar, oluşan çürüğü fazla ilerlemeden tedavi etmeye veya çürüğü temizleyerek kaybolan diş dokusunu onarmaya kadar uzanır. Hastanın, ilk ziyaretinde alınan anamnezi (şikâyetinin ve genel sağlık durumunun hikâyesi), çekilen röntgenler sonucunda konulan tanı, hekimi konservatif veya endodontik tedavi konusunda bir seçim yapmaya götürür. En basit konservatif tedavi; çürüğün oluşumunu engelleyecek önerilerdir. En bilineni ve yaygını ise çürük oluşan bir dişin, dolgu malzemeleri yardımıyla onarılmasıdır.

Dişlerde dolgu yapımı için, diş dokusunun çeşitli nedenlerle bozulmuş olması gerektir (çürük, aşınma, renk ve yapı bozukluğu, gelişimsel, travma vs.). Yapılan dolgu yardımıyla doğal dişe, kaybolan estetik ve fonksiyonunun geri verilmesi amaçlanır. Dolgu yapımı için çeşitli malzemeler kullanılmaktadır. Günümüzde kullanılan dolgu malzemeleri; amalgam, kompozit materyalleri (Estetik Dolgu) ve porselen dir. Günümüzde amalgam (gümüş içerikli ve gümüş renkli) dolguların kullanımı azalırken, doğal diş rengindeki kompozit ve porselen dolguların kullanımı artmaktadır.

Diş Dolgusu Çeşitleri

Amalgam Dolgular

Metal dolgu olarak da bilinir. Amalgam gümüş, kalay ve bakır alaşımının civa ile reaksiyona girmesiyle elde edilir. Civa, metalleri birbirine bağlayarak dayanıklı bir dolgu malzemesi oluşturur. Dolgudaki civa zehirli değildir, diğer metallerle birleştiğinde zararsız hale gelir. Süregelen yaşantımızda su, hava ve yiyeceklerden alınan miktardan çok daha azdır. Amalgam dolgu en uzun ömürlü, dayanıklı ve kolay uygulanabilir dolgu çeşididir.

Amalgam Dolgu Hangi Durumlarda Uygulanır?

• Aşırı çiğneme küvetleri gelebilecek bölgelerde, büyük çürüklü arka gurup dişlerde,
• Aşırı ve derin çürük (doku kaybı olan) dişlerde
• Tükürük kontrolünün güç olduğu hastalarda
• Civa ve metal alerjisi olmayan hastalarda.

Amalgam dolgu uygulandıktan sonra 2 saat boyunca çiğneme yapılmaması ve takip eden 24 saatte sert ve yapışkan gıdaların o bölgede kullanılmaması istenir. Dolgunun ömrünü uzatma ve varsa yüksekliği yok etmek amacı ile 24 saat sonra parlatma (polisaj) işlemi yapılır.

Derin çürüklere uygulanmış amalgam dolgulardan sonra ilgili dişte kısa süreli sıcak-soğuk hassasiyeti gelişebilir.

Kompozit Dolgular

Kompozit, amalgam dolgulara alternatif olarak üretilen, dişin sert dokusuna bağlayıcı ajan yardımıyla yapışan, çok renk seçeneğine sahip ve uzun yıllardan beri kullanılan estetik dolgu materyalidir. Kompozit dolgular dişe tabaka tabaka yerleştirilir ve her tabaka ışık ile sertleştirilir. Dişe göre şekillendirilir, düzeltilir ve aynı seans polisaj(parlatma işlemi yapılır.) Estetik olması, uygulanışı kolay olması nedeniyle ön dişlerde dolgu materyali olarak tercih edilmektedir. Kompozit dolguları modern konservatif diş hekimliğinde çok büyük bir role sahiptir. Kompozit uygulamaları, porselen ve altın dolgulara nazaran daha ekonomiktir ve tek seans gerektiren bir dolgu tekniğidir.

Kompozit dolgularda kullanılan kompozit materyali doğal diş kadar sert değildir. Tırnak yeme, sert gıdalar ve kalem ısırma ile malzeme zarar görebilir.Dolgu uygulamasının ömrü, ağız alışkanlıklarınıza ve dolgunun büyüklüğüne bağlıdır

Diş çürüğü temizlendikten sonra dişin rengi tespit edilir, macunumsu kompozit materyali uygulanılır. Şekil verilir, sonrasında madde ışık cihazı ile sertleştirilir. Dolgu malzemesi sertleştikten dolguda yükseklik alınır ve bitirme işlemiyle dolguya anatomik şekil verilir. Daha sonra, diş yüzeyinin diğer yüzeyleri gibi parlayıncaya kadar malzeme cilalanır. İşlemin tamamlanması, yaklaşık olarak 30 dakika ila bir saat kadar sürer. Çay, kahve, sigara ve diğer maddeler, dolgu maddesini lekeleyebilir. Lekeleri önlemek veya en aza indirgemek için, herhangi bir kompozit işleminden sonra ilk 48 saat boyunca leke bırakan yiyeceklerden uzak durmak gerekir. Buna ek olarak, dişlerinizin düzenli olarak fırcalanması ve rutın hekim ziyareti gereklidir.

Porselen Dolgular (Inlay, Onlay,Endokron)

Porselen dolgular bilgisayar destekli CAD-CAM sistemleri ve laboratuvar ortamında hazırlanan üstün estetik ve dayanıklılığa sahip dolgulardır. Kompozit dolgulara göre, uygulandıkları diş ve komşu dişler ile çok daha uyumludur. Dişin kırık, çürük veya eski dolgulu kısmı uzaklaştırıldıktan sonra kalan sağlam bölümün digital ölçüsü alınıp hassas bir teknoloji ile hazırlanan mükemmel estetik ve fonksiyona sahip dolgular elde edilir. Bu porselen dolgunun hazırlanmasında en ileri teknoloji kullanılır, ağızdaki sağlıklı diş dokusuna dokunulmaz, minimum madde kaybı ile maksimum tutuculuk sağlanır. Sıkıştırılmış özel bir porselenden olduklarından ve ağızda sertleştirilmediklerinden kenar sızıntısı minimumdur. Ayrıca bu porselenler dişin sertliğine en yakın ve dişeti ile en uyumlu malzemelerdir. Sertliği dişin mine dokusuna çok yakın olduğu için diğer porselenler gibi dişleri aşındırmaz, kompozit dolgular gibi de aşınmaz. Özellikle büyük madde kayıplarında, kompozit dolgu veya kron(kaplama) yerine tercih edilmelidir.